Wil een levensmiddel halal zijn voor consumptie, dan moet ervoor worden gezorgd dat het in de gehele voedselvoorzieningsketen halal is, wat geen gemakkelijke opgave is. Beginnend bij de grondstoffen, hebben het vlees en de vleesgerelateerde ingrediënten altijd de meeste aandacht gekregen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is halal meer dan de afwezigheid van varkensvlees. Het omvat ook bijproducten van varkensvlees. Andere dieren die niet halal zijn, zijn vleesetende dieren, roofvogels en landdieren zonder uitwendige oren. Halal dieren en pluimvee, die op onjuiste wijze geslacht zijn, die dood zijn voor het slachten, of die gedood zijn in naam van iemand anders dan Allah, worden beschouwd als haram, d.w.z. niet halal.
Talrijke gevallen van fraude met vleesproducten zijn onder de aandacht gebracht. Er zijn veel meldingen van vlees dat als halal wordt geëtiketteerd, gecertificeerd of verkocht, maar dat niet noodzakelijkerwijs zo is. In 2010 meldden van Waarden en van Dalen in een Nederlandse televisiedocumentaire dat van een steekproef van 10 Turkse broodjes die werden verkocht als 100% lam, er slechts één bleek te zijn wat het beweerde te zijn en, verontrustend, een ander was eigenlijk 100% varkensvlees. De Muslim Council of Britain heeft een verklaring uitgegeven waarin de moslimgemeenschap wordt gewaarschuwd tegen uit Nederland geleverde kip die varkensvlees bevat, zoals te zien was in het BBC-programma “The Food Police”. Uit een onderzoek van Local Council Regulatory Services (Lacors) in Engeland van een steekproef van 495 kebabs uit 76 gemeenten bleek dat zes kebabs varkensvlees bevatten, hoewel dit niet als ingrediënt was aangegeven, en, schokkend genoeg, werden twee ervan als halal beschreven.
De besmetting van varkensvlees kan te wijten zijn aan menselijke hebzucht, want in veel landen is varkensvlees altijd veel goedkoper. Consumenten in moslimlanden zijn er niet zo zeker van dat er geen besmetting plaatsvindt tijdens de voedselbereiding. Consumenten in moslimlanden zijn er niet zo zeker van dat er geen besmetting plaatsvindt tijdens de voedselbereiding.
Vlees en vleesproducten zijn waarschijnlijk het meest gereglementeerde segment wat de halalvoorschriften betreft. Er zijn veel halal-websites die de bredere moslimgemeenschap informeren en voorlichten over kwesties in verband met halal-vlees. De meeste consumenten van halalvlees blijken meer vertrouwen te hebben in plaatselijke winkels dan in supermarkten, omdat de winkels, in tegenstelling tot de supermarkten, door moslims worden gerund. De meeste consumenten van halalvlees blijken meer vertrouwen te hebben in plaatselijke winkels dan in supermarkten, omdat de winkels, in tegenstelling tot de supermarkten, door moslims worden gerund. Het is alarmerend dat maar liefst 90% van het vlees en het gevogelte dat in Pakistan, Maleisië, Saudi-Arabië, Egypte, de Scandinavische landen en zelfs het VK als halal wordt verkocht, mogelijk illegaal is verkocht en niet volgens de islamitische regels is geslacht. Naar verluidt worden de meeste dieren verdoofd voordat zij worden geslacht, net als in de gangbare voedselproductie, waardoor zij niet-halal zijn.
Er zijn verschillende websites die de kwestie van de verdoving bespreken. Hoewel deze incidenten zijn gemeld in niet-islamitische landen, zijn moslimlanden niet immuun voor deze problemen, aangezien veel landen vlees importeren uit niet-islamitische landen zoals Nieuw-Zeeland en Brazilië. Om ervoor te zorgen dat ingevoerd vlees halal is, hebben de autoriteiten in veel landen verplichte richtsnoeren opgesteld om ervoor te zorgen dat het vlees niet besmet is. In Maleisië bijvoorbeeld worden halalmerken of -certificaten voor vlees alleen toegekend wanneer de JAKIM tevreden is over het onderzoek dat betrekking heeft op alle aspecten van bereiding, slacht, verwerking, behandeling, opslag, vervoer, reiniging, ontsmetting en beheerspraktijken. Dit soort wettelijke voorschriften moet ook in Pakistan verplicht worden gesteld en in praktijk worden gebracht.
Behalve vlees en gevogelte zijn ook alcohol en bedwelmende middelen, alsmede bloed en bloedderivaten niet-halal. De vrij dynamische activiteit in de productie van halal voedsel heeft ertoe geleid dat ook naar andere voedselingrediënten zoals vis en zeevruchten, zuivelproducten, granen en snoepgoed moet worden gekeken, evenals naar twijfelachtige ingrediënten zoals gelatine en enzymen. Rias en Chaudry gaan nader in op de verschillende halal-grondstoffen. Voedselproducenten moeten ook de bronnen van deze gewone levensmiddelen kennen. Zo kan gelatine halal zijn (als het afkomstig is van zeewier) of haram (als het afkomstig is van de beenderen van niet-halal dieren), net als kaas die gemaakt is met stremsel uit de magen van niet-halal koeien.
Bovendien worden er steeds meer ingrediënten rechtstreeks aan levensmiddelen toegevoegd die halal gecertificeerd moeten zijn. In de EAFUS-lijst (Everything Added to Food in the United States) staan bijvoorbeeld meer dan 2000 stoffen als extra ingrediënten voor levensmiddelen. De lijst van halal en niet-halal ingrediënten voor Maleisië kan worden verkregen op malaysiahalalfoods.com, terwijl hetzelfde platform nog niet beschikbaar is voor Pakistan.
Zoals eerder gezegd, verbiedt het begrip halal en tayyib de moslims om voedsel tot zich te nemen dat schadelijk is voor het lichaam of de gezondheid en voedsel waarvan de onzuiverheid en vuilheid de goedheid en gezondheid aantasten. Een levensmiddel kan niet als halal worden beschouwd als er aanwijzingen zijn dat het een gezondheidsrisico inhoudt. Pointing & Teinaz heeft melding gemaakt van een toename van de voedselcriminaliteit in vele landen, waarbij bedorven vlees wordt verkocht dat ongeschikt is voor menselijke consumptie, onder meer door het als halal aan te bieden, en deze samenzwering is al meer dan tien jaar aan de gang.
Het concept tayyib in de islam komt enigszins overeen met de Britse levensmiddelenwetgeving en de algemene levensmiddelenwetgeving van de EU wat betreft het aan consumptie verbonden gezondheidsrisico. In de Britse wet op de voedselveiligheid van 1990 staat bijvoorbeeld dat vuil, stinkend en extreem ongezond vlees ongeschikt is voor consumptie. La loi britannique sur la sécurité alimentaire de 1990, par exemple, stipule que la viande sale, malodorante et extrêmement malsaine est impropre à la consommation. Ook andere levensmiddelenwetten, zoals risicoanalyse en kritische controlepunten (HACCP), worden in verband gebracht met het concept tayyib. Riaz & Chaudry soulignent que le système HACCP, qui traite des questions de sécurité alimentaire, est toujours pertinent et peut être utilisé pour établir des points de contrôle halal. Maar het moet worden aangevuld met halal-naleving.
Een levensmiddel is halal als het in de gehele voedselproductieketen halal is. Het volstaat niet ervoor te zorgen dat de gebruikte ingrediënten halal zijn. Deze inspanningen moeten worden voortgezet om ervoor te zorgen dat grondstoffen een proces doorlopen dat hen halal houdt tot op de tafel. Tijdens de productie kan verontreiniging met niet-halal elementen een levensmiddel niet-halal maken; daarom moeten bestek en keukengerei dat wordt gebruikt om halal voedsel te bereiden ook vrij zijn van niet-halal ingrediënten. In het proces zijn bijvoorbeeld reinigings- en ontsmettingsmiddelen op alcoholbasis niet toegestaan, evenmin als gelatinelijm met een etiket. Ook hier zorgt de naleving van MS1500-, GMP- en HACCP-normen ervoor dat de voedselproductie in overeenstemming is met de halal-, gezondheids- en veiligheidseisen.
